Jan Zemełka z Konina 450 lat temu zdobył doktorat medycyny i filozofii
Konin świętuje wyjątkową rocznicę – 450 lat od uzyskania pierwszego doktoratu medycyny i filozofii przez swojego mieszkańca Jana Zemełkę. To nie tylko historia, ale także inspiracja do ochrony lokalnego dziedzictwa i przypomnienia niezwykłych osiągnięć konińskich rodów.

Dom Zemełki w Koninie miejscem fascynującej sesji naukowej

15 maja 2025 roku w odnowionym Domu Zemełki odbyła się sesja popularnonaukowa poświęcona Janowi Zemełce – pierwszemu doktorowi medycyny i filozofii z Konina. Spotkanie zgromadziło miłośników historii oraz ekspertów, którzy przybliżyli postać tego wybitnego mieszczanina żyjącego w XVI wieku. Wydarzenie było okazją do uczczenia dwóch ważnych jubileuszy: 450-lecia uzyskania przez Zemełkę tytułu doktora na Uniwersytecie w Padwie oraz 430 lat od powstania renesansowej kaplicy grobowej rodziny Zemełków w kościele św. Bartłomieja w Koninie.

Podczas sesji uczestnicy mogli zobaczyć wyjątkową prezentację, w której Jan Zemełka „przemówił” dzięki nowoczesnej technologii sztucznej inteligencji, co nadało wydarzeniu niecodzienny wymiar. Zastępca prezydenta miasta Witold Nowak przypomniał o zakończeniu remontu kamienicy Zemełków w 2024 roku oraz zapowiedział dalsze działania związane z jej zagospodarowaniem, które mają podkreślić historyczne znaczenie tego miejsca dla Konina.

Rodzina Zemełków – strażnicy konińskiego dziedzictwa renesansu

Jan Zemełka to syn Anny i Macieja, sołtysa Kurowa – miejscowości niedaleko Konina. Jego rodzina pozostawiła po sobie nie tylko imponujące zabytki, ale również trwały ślad w historii regionu. Renesansowa kaplica grobowa w farze św. Bartłomieja jest unikatowym przykładem mieszczańskiej architektury tego okresu na terenie Wielkopolski. Dzięki staraniom obecnego proboszcza ks. prałata dra Tomasza Michalskiego epitafium fundatora z 1616 roku jest dostępne dla zwiedzających w pełnym zakresie.

Michał R. Czerniak, muzealnik i konserwator ze Słupcy, podzielił się fascynującą interpretacją symboliki zdobiącej kaplicę i drewniane stalle, które nawiązują do botanicznych zainteresowań Jana Zemełki oraz jego kolegi ze studiów – Szymona Syreniusa, znanego zielarza. Ekspert zaapelował o podjęcie działań konserwatorskich, by zachować te cenne elementy wyposażenia kościoła na kolejne pokolenia.

Wyjątkowe odkrycia historyczne i naukowe o Janie Zemełce z Konina

W trakcie sesji młody historyk Jakub Łojko przedstawił rodzinne powiązania Zemełków na podstawie dokumentów sądowych i metryk koronnych, ukazując ich wpływ na lokalną społeczność XVI-wiecznego regionu. Natomiast Tomasz Płóciennik z Uniwersytetu Warszawskiego odszyfrował inskrypcje na tablicach kaplicy, wyjaśniając m.in. znaczenie napisu „CEDO NVLLI” („Nie ustępuję przed nikim”), który symbolizuje nieuchronność śmierci.

Michał Gruszczyński przybliżył natomiast rolę Jana Zemełki jako fundatora nowych katedr anatomii i farmacji na Uniwersytecie Krakowskim – instytucji, które odegrały kluczową rolę w przełamaniu scholastycznych schematów medycznych tamtej epoki.

Jerzy Łojko opowiedział o innowacyjności tez zawartych w pracy doktorskiej Jana Zemełki oraz szczegółach egzaminu doktorskiego zdawanego w auli biskupiej Uniwersytetu w Padwie, gdzie obecni byli najwyżsi dostojnicy uczelni.

Zwieńczeniem spotkania były podziękowania dla prelegentów ze strony zastępcy prezydenta Witolda Nowaka oraz zapowiedź realizacji filmu dokumentalnego o Janie Zemełce przez Konińskie Centrum Kultury. Film ma ukazać historię pierwszego właściciela Domu Zemełki – obecnego Inkubatora Aktywności Lokalnej.


Opierając się na: UM Konin