W bieżącym roku już po raz dziesiąty obchodzić będziemy Międzynarodowy Dzień Mediacji. Ustanowieniu tego święta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 7 kwietnia 2011 r. przeświecała idea popularyzacji instytucji mediacji i procedur mediacyjnych umożliwiających rozwiązywanie konfliktów w sposób inny niż postępowanie sądowe.
Czym jest mediacja?
Mediacja to sposób na wypracowanie satysfakcjonującego strony rozwiązania sporu na drodze dobrowolnych i poufnych rozmów. Rozmowy te prowadzi mediator - bezstronna i neutralna osoba trzecia. Do jego zadań, w czasie trwania mediacji, należy wspieranie komunikacji, łagodzenie ewentualnego napięcia lub stresu i pomoc w osiągnieciu porozumienia.
Mediacja elektroniczna (e-mediacja) to proces rozwiązywania konfliktu, w którym mediator prowadzi posiedzenie mediacyjne przy użyciu środków porozumiewania się na odległość.
Rodzaje mediacji
W mediacji sądowej sąd wyznacza mediatora z listy stałych mediatorów sądowych. Mediator sam kontaktuje się ze stronami, zapraszając je na spotkanie. Mediacja sądowa charakteryzuje się tym, że ma ustawowo ustalony termin realizacji oraz określone koszty postępowania mediacyjnego. Koszty mediacji sądowej określają odpowiednie przepisy.
W przypadku mediacji pozasądowej mediatora wybierają strony, zgłaszając się do niego razem lub jedna ze stron zgłasza się do mediatora i prosi o kontakt w swoim imieniu z drugą stroną. Mediator kontaktuje się z drugą stroną konfliktu i przekazuje propozycję rozpoczęcia mediacji. Strony ustalają termin spotkania, a mediator proponuje neutralne dla wszystkich miejsce przeprowadzenia mediacji. Koszty mediacji pozasądowej określa umowa mediatora ze stronami.
Podstawowe zasady mediacji:
Dobrowolność oznacza, że:
- strony konfliktu nie są zmuszane do osiągnięcia porozumienia,
- z własnej woli zgadzają się na udział w spotkaniu,
- mogą wycofać się na każdym etapie postępowania mediacyjnego,
- mediator nie może wywierać żadnej presji, aby nakłonić strony do udziału w mediacji.
Bezstronność wiąże się z:
- postawą mediatora, który nie faworyzuje żadnej ze stron,
- jest obiektywny,
- osoby biorące udział w spotkaniu mediacyjnym mają równe prawa i są jednakowo traktowane,
- mediator nie staje po żadnej stronie,
- odnosi się do stron z szacunkiem.
Neutralność przejawia się tym, że:
- stronom nie sugeruje się konkretnego rozwiązania,
- mediator ma pomóc w samodzielnym podjęciu decyzji przez strony konfliktu,
- przyjęte przez strony postanowienia mediator stara się urealnić i ukonkretnić.
Mediacja charakteryzuje się szybkością:
- trwa krócej niż postępowanie sądowe,
- konflikt może zostać rozwiązany już na pierwszym posiedzeniu mediacyjnym,
- zapobiega pojawianiu się niepotrzebnego stresu, który mógłby być związany z wielokrotnym stawiennictwem przed sądem i wieloletnim procesem.
Mediacja opiera się na profesjonalizmie, co oznacza, że:
- mediator jest osobą w pełni przeszkoloną i kompetentną do pełnienia swojej roli,
- dokłada wszelkich starań, aby strony okazywały sobie wzajemny szacunek,
- postępowanie mediacyjne jest uporządkowane i składa się z konkretnych etapów, nad których realizacją czuwa mediator.
Poufność oznacza, że:
- wszystkie sprawy i informacje przekazane na spotkaniu są objęte tajemnicą,
- mediator nie ujawnia nikomu tego, o czym się dowiedział,
- mediator nie może zostać przesłuchany, co do tych faktów w charakterze świadka,
- zasada ta ma na celu zagwarantowanie poczucia bezpieczeństwa uczestnikom mediacji.
Źródło: https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/mediacje
